Lapis     Philosophorum

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΥΟΡΚΗΣ 

 

Το παλαιότερο Τεκτονικό κείμενο που έχει βρεθεί είναι το ποίημα REGIUS ►, που επονομάζεται και Χειρόγραφο Halliwell. Το χειρόγραφο αυτό βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο από το 1838.    Οι ειδικοί το χρονολογούν πως είχε γραφτεί γύρω στο 1390 μ.Χ. Αποτελείται από 794 στίχους. Αναφέρεται στα δικαιώματα και υποχρεώσεις τού Διδασκάλου Τέκτονα έναντι τής Συντεχνίας, της Κοινωνίας και των Μαθητευομένων του. Επίσης αναφέρεται στις υποχρεώσεις τού Μαθητή προς τον Διδάσκαλο και την Κοινωνία. Υπάρχει και το χειρόγραφο MATHEW COOKE MS ( THE MATHEW MS ) αρχές τού 15ου αιώνα, καθώς και το χειρόγραφο GRAND LODGE MS τού 1583. Σ' αυτά εκτός από τις άλλες ιστορίες αναφέρεται πως ο Αθελσταν ( Athelstan ), εγγονός τού Αλφρέδου τού Μέγα, που κυβέρνησε την Αγγλία από το έτος 924 έως και 940 μ.Χ., συμπλήρωσε το έργο που ξεκίνησε ο παππούς του τής ενοποιήσεως τών μικρών βασιλείων, που δέσποζαν στον αγγλικό χώρο και χαιρετίστηκε ως ο πρώτος βασιλεύς όλης της Αγγλίας.

Κατά την παράδοση ο Αθελσταν έγινε μεγάλος πάτρωνας τών Τεκτόνων και στα χρόνια του χτίστηκαν εκκλησίες, μοναστήρια, πύργοι και οχυρά. Λέγεται πως ο ίδιος ασχολήθηκε με την Γεωμετρία και έφερε στην Αγγλία σοφούς, για τα μέτρα της εποχής, ανθρώπους. Για να προωθήσει την οικοδομική τέχνη εξέδωσε Χάρτα ειδική για τους Τέκτονες όρισε τον νεώτερο Αδελφό του Πρίγκιπα Edwin αρχηγό των μαστόρων Τεκτόνων και καθιέρωσε στο εξής να συγκεντρώνονται ετησίως στην Υόρκη και να συζητούν εκεί τα προβλήματα του κλάδου. Η πρώτη συγκέντρωση στην Υόρκη λέγεται πως πραγματοποιήθηκε το 926 μ.Χ.

Σύμφωνα με αυτή την παράδοση τα Συντάγματα και Κανονισμοί τής Συντεχνίας τών Τεκτόνων τής Αγγλίας καθιερώθηκαν εκεί και βασίστηκαν σε παλαιά χειρόγραφα γραμμένα στα Ελληνικά, τα Λατινικά και άλλες γλώσσες.

Αυτή η παράδοση που υπήρχε αιώνες στους χειρώνακτες τέκτονες ήταν φυσικό να προσδώσει μια ιδιαίτερη θέση σεβασμού στην Υόρκη σαν μητρόπολη, πηγή και κοιτίδα τού Αγγλικού Τεκτονισμού.

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ( 1725 ) ( THE GRAND LODGE OF ALL ENGLAND

Συνήθως αναφέρεται η ίδρυση τής Πρώτης Μεγάλης Στοάς τών " Συγχρόνων " ( MODERNS ) τών " Νεωτεριστών ".

Δεν είναι πολύ γνωστό πως υπήρχε στην Υόρκη μια Στοά που λειτουργούσε και είχε Πρακτικά Τεκτονικά από το 1705. Αυτή η Στοά διετείνετο πως υπήρχε από αμνημόνευτους χρόνους, από τα χρόνια τού Άθελστον, το 926 μ.Χ. Αυτή λοιπόν η Στοά προχώρησε το 1725 και ίδρυσε την " Μεγάλη Στοά όλης τής Αγγλίας ".

Με ελάχιστες εξαιρέσεις αυτή η Μεγάλη Στοά ήλεγχε Στοές που λειτουργούσαν μόνο στην περιοχή τής Υόρκης.

Για διάφορους λόγους και διακοπτόμενη δραστηριότητα αυτή η Μεγάλη Στοά έπαυσε να λειτουργεί το 1792. Μερικές από τις Στοές που εργάζονταν υπό την εποπτεία της συνέχισαν να εργάζονται και ως ανεξάρτητες μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες τού 19ου αιώνα.

Γιατί αυτή η Μεγάλη Στοά είχε έδρα της την Υόρκη, την μητρόπολη τού Αγγλικού Τεκτονισμού, προσπάθησε πάντα να είναι συνεπής προς τους Αρχαίους Κανόνες και πρακτικές τού χειρώνακτου Τεκτονισμού.  Για τον ίδιο λόγο ένας αριθμός ανεξάρτητων Στοών προσέβλεπαν προς αυτήν σαν πρότυπο για την διακυβέρνηση τών Στοών τους.

Μετά την εμφάνιση των "υψηλών" βαθμών η Μεγάλη Στοά τής Υόρκης ήταν από εκείνες που απένειμαν βαθμούς τής Βασιλικής Αψίδας και Ιπποτικούς Βαθμούς, προσδίνοντας σ' αυτούς τους βαθμούς κάποια πρόσθετη σχέση με τον " Αρχαίο Τεκτονισμό τής Υόρκης ". 

 

Η ( ΑΡΧΑΙΑ ) ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ( 1751 )

Το επίσημο όνομα αυτής τής Μεγάλης Στοάς, ήταν "Η Μεγάλη Επιτροπή της Πλέον Αρχαίας και Τετιμημένης Αδελφότητας τών Ελευθέρων και Αποδεδεγμένων Τεκτόνων Συμφώνως προς τα Αρχαία Θέσμια ". Ηταν επίσης γνωστή ως η " Μεγάλη Στοά Αθωλ " γιατί ο Δουξ του Αθωλ υπήρξε ο Μέγας της Διδάσκαλος για αρκετά χρόνια.

Λέγεται πως μετά την εγκατάσταση της Πρώτης Μεγάλης Στοάς στο Λονδίνο το 1717, το Σώμα αυτό εισήγαγε κάποιες πρακτικές πού υπερ εκσυγχρόνιζαν την Συντεχνία. Αυτά κατά την γνώμη αρκετών Τεκτόνων της εποχής. Δήθεν κατά την "νέα" πρακτική οι Στοές απέκλειαν τους χειρώνακτες τέκτονες και γενικά τους εργαζόμενους τής κατωτέρας μέσης τάξης. Απέβλεπαν τα νέα μέλη να είναι μορφωμένα και της ανώτερης αστικής ή και αριστοκρατικής τάξης. Γιά αυτό τον λόγο αρκετές ή και πολλές Στοές τού Λονδίνου αρνιόταν να υπαχθούν στην Πρώτη Μεγάλη Στοά.

Επιπλέον στην Πρώτη Μεγάλη Στοά δεν ήταν ευπρόσδεκτοι οι Ιρλανδοί. Ακόμη και κανονικοί Ιρλανδοί Τέκτονες που έμεναν στο Λονδίνο δεν είχαν το δικαίωμα να παρακολουθήσουν εργασίες στις Στοές τών " αριστοκρατών ".

Ετσι το 1751, έξι ανεξάρτητες Στοές τού Λονδίνου σχημάτισαν αυτό που ονομάστηκε η " ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΑ " ( The Ancient Grand Lodge ).

Δεύτερος στην σειρά Μέγας Γραμματεύς που εξελέγη μετά την ίδρυση τής Αρχαίας Μεγάλης Στοάς, το 1752, ήταν ο πολύ δραστήριος και άξιος LAWRENCE DERMOTT. Αυτός οργάνωσε την Στοά τών Αρχαίων και επεξέτεινε τις δραστηριότητες της στα πέρατα τής Γης. Ο L. Dermott έγραψε το " ΑΝΙΜΑΝ REZON " ( 1756 ) που έγινε το Σύνταγμα τών Αρχαίων. Σ' αυτό γράφει "  η Βασιλική Αψίδα, σταθερά πιστεύω είναι η ρίζα, η καρδιά και το μεδούλι τού Ελευθεροτεκτονισμού ".

Πρόσθετα στους Τρεις Συμβολικούς Βαθμούς οι " Αρχαίοι " περιέλαβαν και την Βασιλική Αψίδα σαν Τέταρτο βαθμό. Το Οικόσημο μάλιστα της Στοάς των Αρχαίων έφερε κυρίως σύμβολα παρμένα από την Βασιλική Αψίδα. Για κάποια περίοδο μεταξύ 1760 και 1770 που η Μεγάλη Στοά της Υόρκης υπολειτουργούσε η Μεγάλη Στοά των Αρχαίων τόνιζε πως αυτή ασκούσε τον "Αρχαίο Τεκτονισμό της Υόρκης". Και παρουσιάζονταν ως συνεχιστής της Τεκτονικής Οργάνωσης που ξεκίνησε στα χρόνια του βασιλιά Αθελστον το 926 μ.Χ. στην Υόρκη. Για αυτό και απέρριπτε όλες τις νεωτεριστικές προτάσεις που ξέφευγαν από την ορθοδοξία των "Αρχαίων Κανόνων". Επόμενο ήταν κι όλες οι Στοές ή Μεγάλες Στοές που ιδρύθηκαν ή προήλθαν από τους Αρχαίους της Αγγλίας να λέγεται πως ασκούσαν τον " Αρχαίο Τεκτονισμό τής Υόρκης ".Επιπλέον επειδή οι Συμβολικές Στοές των Αρχαίων κανονικά απένειμαν τους Βαθμούς τής Βασιλικής Αψίδας και των Ιπποτών Ναϊτών, αυτοί οι βαθμοί απέκτησαν μια πρόσθετη σχέση με τον " Τεκτονισμό τής Υόρκης " μέχρι που σήμερα να αποτελούν το " Σύστημα τής Υόρκης ".

 

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΕΡΙΣΤΥΛΙΑ

Γνωρίζουμε πως ενώ η Πρώτη Μεγάλη Στοά τής Αγγλίας απεκήρυττε έντονα την Βασιλική Αψίδα, Στοές που λειτουργούσαν υπό την δικαιοδοσία της, κρυφά απένειμαν τον βαθμό σε μέλη τους μερικά εκ των οποίων ήταν ιδιαίτερα επιφανή όπως ο Thomas Dunkerley που κατά μαρτυρία του μυήθηκε το 1754. Το 1766, ο Λόρδος Blayney, που ήταν τότε Μέγας Διδάσκαλος στην Μεγάλη Στοά τών " Συγχρόνων " έγινε Τέκτων τής Βασιλικής Αψίδας σε Στοά τής δικαιοδοσίας του. Όρισε τότε με ιδιαίτερη Χάρτα που εξέδωσε τον σχηματισμό "Εξόχου Μεγάλου και Βασιλικού Περιστυλίου" που θα ανέπτυσσε και θα απένειμε ξεχωριστά από τις Συμβολικές Στοές τον βαθμό τής Βασιλικής Αψίδας. Ο λόρδος Blayney ήταν ο πρώτος προκαθήμενος τού Περιστυλίου. Ο τίτλος τού Περιστυλίου άλλαξε το 1796 και ξανά το 1801 που έγινε " Το Υπέρτατο Μέγα Περιστύλιο ". Το 1817, τέσσερα χρόνια μετά την συνένωση τών δύο Μεγάλων Στοών, των Αρχαίων και Νέων, έγινε και η συνένωση τών δύο αντιστοίχων Βασιλικών Αψίδων υπό το όνομα " Το Υπέρτατο Μέγα Περιστύλιο τών Τεκτόνων τής Βασιλικής Αψίδας τής Αγγλίας ". Οι Μεγάλες Στοές τής Σκωτίας και Ιρλανδίας που ήταν κι αυτές αρχικά αντίθετες προς την Βασιλική Αψίδα ομαλοποίησαν την λειτουργία τών Περιστυλίων τους προς τις αρχές του 19ου αιώνα. Για την ιστορία προσθέτουμε πως έχουμε στοιχεία πως στην Αμερική οι βαθμοί τής Βασιλικής Αψίδος απονέμονταν στην Στοά τού Fredericksburg ( Βιργινία )  από το 1753 και στην Βοστώνη από το 1769 ή και αρκετά νωρίτερα. Ανώτατα ή Υπατα Περιστύλια όμως έχουμε πρώτα στην Νέα Υόρκη (1783) και μετά στο Connecticut.

 

ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΑΝΩ ΣΕ ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΛΗΓΟΡΕΙΕΣ, ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥΣ

ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΒΑΘΜΩΝ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΑΨΙΔΟΣ.

Καθώς και αλλού είπαμε, ο Χιραμικός Μύθος αφήνει μια αίσθηση μισοτελειωμένης ιστορίας. Στο στόμα μένει η γεύση απώλειας και στην καρδιά η πίκρα του θανάτου. Στην αρχή το μυστήριο τού 3ου βαθμού είναι πυκνό, το πέπλο στην πρώτη όψη αδιαπέραστο, το μάτι ασυνήθιστο μπρος σε τόσο φως, δεν βλέπει. Και έτσι το κλειδί τής αλληγορίας διαφεύγει. Βέβαια, με χαρακτηριστική συντομία, συμπυκνωμένα, στο Μύθο μας υπάρχουν η Απώλεια, η Αναζήτηση, η Εύρεση όπως και η Ανάσταση. Μόνο που πρέπει να περάσει κάποιος καιρός, να κατασταλάξει μέσα μας ο Μύθος για ν' αντιληφθούμε τι λέει. Αν το καλοσκεφτείτε υπάρχει μια αναλογία στο Μύθο του Χιράμ, του Ανθρώπου, με το θείο Δράμα, την Σταύρωση και Ανάσταση τού Θεανθρώπου. Εκεί βέβαια Θεός κι εδώ μονάχα άνθρωπος. Και στο Χιραμικό Μύθο η έμφαση είναι στη φθορά, στην απώλεια, στον θάνατο. Δεν υπάρχει ο αλαλαγμός τού θριάμβου. Μοιάζει σαν τα γεγονότα σε εμάς να σταμάτησαν την Μεγάλη Παρασκευή ή έστω το μεσημέρι τού Μεγάλου Σαββάτου. Ενώ υπάρχει και Ανάσταση στο 3ο Βαθμό μιλάμε περισσότερο για ταφή και ελπίδα Ανάστασης. Γι' αυτό και το πένθος. Κι όμως είναι φανερό πως ο Τεκτονισμός δέχεται αυτό που και τα Αρχαία Μυστήρια ή και Θρησκείες διδάσκουν : πως ο άνθρωπος για να σωθεί, να γίνει ΑΝΘΡΩΠΟΣ, πρέπει να πεθάνει και ν' αναστηθεί. Να γδυθεί της αμαρτίας το ντύμα. Και με σκληρή δουλειά στα νταμάρια της ψυχής, μέσα από τις κοιλάδες της σιωπής, να θεμελιώσει χαρακτήρα, να εκθρέψει αρετές, να ενισχύσει, καλλιεργήσει, αναπτύξει τις αναστάσιμες δυνάμεις του πνεύματος και λουσμένος στο φως τους να διαβεί το κατώφλι του Θανάτου προς τη Ζωή. Να γίνει ΑΝΘΡΩΠΟΣ με Πίστη στο Θεό και Αγάπη στο Συνάνθρωπο. Στις Συμβολικές Στοές ακόμη κλαίμε πάνω στα ερείπια του Ναού που εμείς οι ίδιοι με τα ελαττώματα, εγωισμούς, άγνοια και αμαρ-τίες γκρεμίσαμε. Έργο τών Στοών Τελειοποιήσεως του Αρχαίου και Αποδεδεγμεένου Σκωτικού Τύπου καθώς και του Μεγάλου Περιστυλίου της Βασιλικής Αψίδας είναι μέσα από διαδοχικές μυήσεις και διδασκαλίες να προσφέρουν περισσότερο φως, να προετοιμάσουν ανθρώπους που θα ξαναχτίσουν το Ναό της Αρετής. Ετσι κάθε βαθμός συντείνει, ενισχύει αυτή την προετοιμασία. Η Αναζήτηση γίνεται Εύρεση. Και για τους λίγους που φτάνουν, ίσως νάναι και Ανάσταση. Μια Ανάσταση πούναι σίγουρα χρήσιμη γι' αυτήν την ζωή και ποιός ξέρει, ίσως και για την άλλη, στην οποία πολλοί από εμάς ελπίζουν.Το σύστημα τής Βασιλικής Αψίδας που ακολουθείται στην Ελλάδα είναι ίδιο με αυτό που ακολουθείται και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Μέγα Περιστύλιο τής Ελλάδος απονέμονται οι βαθμοί τού Διακεκριμένου Διδασκάλου ( ορθότερα τού " Διδασκάλου τού Σήματος " ), τού Πρώην Σεβασμίου, τού Εξοχότατου Διδασκάλου και ο Υπέρτατος Βαθμός τής Ιερής Βασιλικής Αψίδας. Για αυξημένο εντυπωσιασμό στις Ηνωμένες Πολιτείες οι βαθμοί αυτοί συνήθως απονέμονται με κατάλληλο ντεκόρ και ενδυμασίες εποχής.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ( Mark Master )

( Διακεκριμένος Διδάσκαλος )

Πρώτη αναφορά απονομής τού Βαθμού του Διδασκάλου του Σήματος ευρίσκεται στα πρακτικά του Περιστυλίου της Βασιλικής Αψίδας "Φοίνιξ" που εργαζόταν μέσα στην Στοά Φιλίας (Friendship Lodge) του Πόρτσμουθ στην Αγγλία. Κατά την συνεδρία τής 1ης Σεπ/βρίου 1769 ο Thomas Dunckerley, πού ήταν ο Πρόσθετος Μεγας Διδάσκαλος τής Μεγάλης Στοάς τών Συγχρόνων ( Moderns ) παρέδωσε τα Πιστοποιητικά της Χάρτας στην Στοά και " έκανε τους Αδελφούς " Τέκτονες τού Σήματος " και " Διδασκάλους τού Σήματος " και ο καθείς εξ αυτών επέλεξε το σήμα του ". Ετσι σ' αυτήν την αναφορά συναντάμε δύο βαθμούς που αναφέρονται στο Σήμα. Καθώς δεν υπήρχαν γραμμένα τυπικά εκείνο τον καιρό δεν γνωρίζουμε και τι ακριβώς περιείχαν. Γνωρίζουμε όμως πως ο Βαθμός τού Τέκτονος τού Σήματος απονέμονταν σε Στοά Εταίρων και ο Βαθμός τού Διδασκάλου τού Σήματος σε Στοά Διδασκάλων. Το Τυπικό τού Διδασκάλου τού Σήματος πολύ εντυπωσιακά διδάσκει τις ενυπάρχουσες αξίες που βρίσκονται στην έντιμη εργασία, την χαρά τής προσωπικής πρωτότυπης δημιουργίας. Έτσι μαθαίνουμε στο βαθμό τού ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ( Διδάσκαλος τού ΣΗΜΑΤΟΣ - MARK MASTER )

 

Μάθημα πρώτο :

Χωρίς σοβαρή προσπάθεια δεν γίνεται τίποτα. Χρειάζεται ΕΝΤΙΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, σκληρή δουλειά στα νταμάρια τής ψυχής για να γίνεις. Ψάξε καλά κι απόρριψε ότι σαθρό, σάπιο και αμαρτωλό μέσα σου. Βρες τη στερεή πέτρα χωρίς κρυφά ψεγάδια και δούλεψε την, κύβισε την να ταιριάζει στο οικοδόμημα, τον Ναό που χτίζεις. Έπειτα, έσω ο εαυτός σου. Μην τον κιβδηλοποιήσεις. Θα διδαχθείς, θα μιμηθείς, θα μάθεις αλλά δεν θα αλλοτριωθείς. Κράτα την μοναδικότητα σου. Αντίγραφα υπάρχουν πολλά αλλά δεν τιμώνται. Τα πρωτότυπα μετράν. Δώσε στην κοινωνία αντιπροσωπευτικά σημάδια του εαυτού σου, των ικανοτήτων σου, του έργου σου, τον καλύτερο εαυτό σου. Κι όπως οι παλιοί λιθοξόοι βάζανε περήφανα το σημάδι τους ( MARK ) στην πέτρα που με με μεράκι δούλεψαν έτσι κι εσύ. Άφησε ενυπόγραφη την προσωπικότητα σου, το σημάδι σου στη ζωή· μιας ζωής για την οποία και εσύ θα μπορούσες να είσαι υπερήφανος κι όσοι σε γνώρισαν να έχουν αγαθή μνήμη για σένα.

 

Μάθημα δεύτερο:

Μην εξαπατάς τους άλλους παρουσιαζόμενος σαν κάτι που δεν είσαι. Μην στηρίζεις το καλό σου όνομα στην απάτη, το ψέμα, την υποκρισία, την άγνοια, ευκολοπιστία, χαζομάρα ή βλακεία τών άλλων. Μην επιζητάς ν' αμειφθείς, να τιμηθείς για ιδέες, δουλειά και έργο που άλλοι πραγμάτωσαν. Ας είναι έντιμη η δουλειά σου και η αμοιβή σου σωστή, ανάλογη προς την προσφορά σου.

 

Μάθημα τρίτο:

Μην βιάζεσαι ν' απορρίψεις την προσφορά, το έργο των άλλων μόνο επειδή είναι αλλιώτικο από το συνηθισμένο. Βέβαια το συνειδητό μέσα μας με προσοχή πρέπει κάθε φορά να σταθμίζει, να ζυγίζει, να μετρά και ν' αποφασίζει το σωστό και το λάθος, το καλό και το κακό, τί δέχεται, τί απορρίπτει. Ας μην ξεχνάμε και το μύθο για τον " λίθον ον απέρριψαν οι οικοδόμοι τού Ναού ". Πως όλοι οι πραγματικά μεγάλοι της ιστορίας δεν ακολούθησαν την πεπατημένη αλλά πρόσθεσαν γνώσεις και φως, άνοιξαν καινούργιους δρόμους για την ανθρωπότητα, πλάτυναν τους ορίζοντες  Μωυσής, Σωκράτης, Χριστός, Γαλιλαίος κλπ.).

 

Μάθημα τέταρτο:

Μην βιάζεσαι να δικάσεις όταν δεν γνωρίζεις όλα τα στοιχεία, τα υπέρ και τα κατά. Ανεπηρέαστος στην κρίση του, δίκαιος και ελεήμων ας είναι ο Τέκτων. Κοσμήματα τής Στοάς, όπως η Σφύρα και η Σμίλη, το νόμισμα αμοιβής, το Σήμα που ενεχειριάστηκε, σύμβολα αλλά και αλληγορίες, προσφέρονται σαν πρόσθετη τροφή για σκέψη και γίνονται σημάδια καθοδηγητικά στο δρόμο μας για περισσότερο Φως και Αλήθεια. Προσέξτε το κλειδόλιθο που χάνεται στον βαθμό. Αντιστοιχεί κατά κάποιο τρόπο προς τον Λόγο τών Διδασκάλων που χάθηκε. Όταν μετά από προσπάθειες τοποθετηθεί στην θέση του, θα συμπληρωθεί και ο Ναός.

 

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΣΕΒΑΣΜΙΟΥ ( ΤΟΥ ΩΣ ΠΡΩΗΝ ΣΕΒΑΣΜΙΟΥ

ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΟΥ ) 

Η πρώτη αναφορά αυτού του βαθμού εμφανίζεται περί τα μέσα του 18ου αιώνα στην Αγγλία όπου ο βαθμός απονέμονταν για έναν από τους δύο πιο κάτω λόγους :

Κατ' αρχήν ένας αριθμός Αγγλικών Στοών απένεμε τον Βαθμό τού " Εγκατεστημένου Σεβασμίου " κατά την εγκατάσταση στους Σεβάσμιους των Συμβολικών Στοών. Η τελετή πιθανώς περιέκλειε και κάποια μυστική λέξη και ίσως και κάποια χειραψία και γίνονταν με την παρουσία μόνον διδασκάλων που είχαν περάσει από την έδρα. Η πρακτική διέφερε ανάμεσα στις διάφορες περιοχές της Αγγλίας καθώς και ανάμεσα στις Μεγάλες Στοές των Συγχρόνων και Αρχαίων.

Ο δεύτερος λόγος μετά ήταν πως αρχικά ο βαθμός τής Βασιλικής Αψίδας απονέμονταν μόνο στους Διδασκάλους που είχαν περάσει από την έδρα, είχαν χρηματίσει Σεβάσμιοι. Αλλά καθώς δεν υπήρχαν αρκετοί Σεβάσμιοι στις Ανατολές για να συντηρήσουν ζωντανή και λειτουργούσα την Βασιλική Αψίδα δημιουργήθηκε η ανάγκη να απονέμεται ο βαθμός τού Πρώην Σεβασμίου, που θεωρούνταν απαραίτητη προϋπόθεση και σκαλί για την Αψίδα και σε άλλους Διδασκάλους ωσάν να είχαν κι αυτοί περάσει από την έδρα τού Σεβασμίου. Έτσι δημιουργήθηκε ο βαθμός και όλες οι Δικαιοδοσίες σήμερα τον θεωρούν προϋπόθεση για την απονομή τού βαθμού τής Βασιλικής Αψίδας. Επιπρόσθετα θα έπρεπε να λεχθεί πως μερικές Μεγάλες Στοές τής Αμερικής πιστεύουν πως είναι επιθυμητό από Εκλεγμένους Σεβάσμιους να αποκτήσουν μια ιδιαίτερη κατάρτιση διακυβέρνησης μιας Στοάς. Αυτές οι Μεγάλες Στοές απαιτούν από τους Επόπτες τών Στοών να λάβουν το βαθμό του Πρώην ( ή ωσάν ) Σεβασμίου από κάποιο Περιστύλιο πριν αναλάβουν την έδρα τού Σεβασμίου. Μια τέτοια τελετή εξάλλου καλύπτει και την απαίτηση ορισμένων Μεγάλων Στοών ο Σεβάσμιος Συμβολικής Στοάς να εγκαθίσταται με εσωτερική, μυσταγωγική τελετή.

Εμβλήματα του Σεβασμίου είναι ο Γνωμών, η Σφύρα και προνόμιο του να φοράει καπέλο κατά την διάρκεια των εργασιών της Στοάς.Ο ΓΝΩΜΩΝ είναι πανάρχαιο σύμβολο της Ηθικής, της Αρετής. Στο κινέζικο βιβλίο " Η Μεγάλη Μάθηση " γραμμένο το 300 με 400 π.Χ. στο Κεφάλαιο 10, διαβάζουμε : Ο άνθρωπος πρέπει ν' αποφεύγει να πράττει στους άλλους αυτό που δεν θάθελε να πράττουν οι άλλοι σ' αυτόν. Αυτή είναι η αρχή, το αξίωμα που ονομάζουμε "να πράττεις συμφωνά με τον Γνώμονα". Η παρουσία του Γνώμονα, μαζί με τη Βίβλο πάνω στο Βωμό κατά το άνοιγμα της Στοάς, σημαίνει πως στις εργασίες μας απαραίτητη είναι η παρουσία τού Θεού και της Ηθικής. Για εμάς ο Γνώμων διδάσκει να ρυθμίζουμε την διαγωγή μας κατά τρόπο δίκαιο, ειλικρινή, τίμιο και ισορροπημένο, απέναντι στο σύνολο των ανθρώπων θέτοντας υπό έλεγχο τα τυχόν πάθη και προκαταλήψεις μας. Η ΣΦΥΡΑ για τον Μαθητή είναι από τα κύρια όργανα του Βαθμού για την λάξευση του ακατέργαστου λίθου μέσα του. Για τον Σεβάσμιο όμως είναι το έμβλημα της εξουσίας. Υπό τους ήχους της ανοίγονται, ρυθμίζονται και κλείνουν οι εργασίες. Εκτός απ' αυτή την καθαρά τελετουργική χρήση, με τη σφύρα ο Σεβάσμιος επιβάλλει την τάξη, αφαιρεί το λόγο ή ακόμη σε έκτακτες περιπτώσεις αν χρειαστεί, μπορεί να διατάξει σε παρεκτρεπόμενο και μη συμμορφούμενο αδερφό, να καλύψει το Ναό. Βέβαια η χρήση τής σφύρας σαν σύμβολο εξουσίας πρέπει να γίνεται με σύνεση και σωφροσύνη, πάντα στα πλαίσια των Κανονισμών και του Συντάγματος ποτέ σαν όργανο αδικίας, καταπίεσης ή έκφραση οργής. Και αν η δικαιοσύνη, η μετριοπάθεια, η κοσμιότης πρέπει να διέπουν τις πράξεις κάθε ακεραίου ανδρός, αυτό πρέπει να είναι ακόμη πιο αληθές γι' αυτούς που κατέχουν την έδρα του Σεβασμίου ή πέρασαν από αυτήν ή γίνηκαν δεκτοί ωσάν να πέρασαν απ' αυτήν. Σ' ένδειξη σεβασμού κι εκτίμησης, όταν χαιρετούμε κάποιον στο δρόμο, βγάζουμε το καπέλο μας. Η διατήρηση τού καπέλου από τον Σεβάσμιο κατά την διάρκεια των εργασιών της Στοάς είναι ένα προνόμιο που τονίζει την ηγετική, την προεξάρχουσα θέση του. Για να κατέχει όμως άξια την ηγετική αυτήν θέση και να επιβάλλει σεβασμό και πειθαρχία στις διατάξεις, νόμους και θεσμούς της Αδελφότητας, αναμένεται από κάθε Σεβάσμιο, εκτός από τα άλλα του διοικητικά και ανθρώπινα προσόντα, να έχει μάθει ο ίδιος να σέβεται τον εαυτό του και την θέση του. Ο ίδιος να πειθαρχεί και να αυτοελέγχεται. Να είναι ταυτόχρονα υπήκοος και βασιλιάς, ελεύθερος και δέσμιος. Ελεύθερος από πάθη και ανομήματα. Δέσμιος στο καθήκον και στις υποχρεώσεις του απέναντι στο Θεό, την Πατρίδα, την οικογένεια, την Αδελφότητα. Σ' αυτό τον βαθμό, κατά τον πιο εντυπωσιακό τρόπο ο μυούμενος στο βαθμό τής Εδρας διδάσκεται για τ' αποτελέσματα που θα είχαμε στην Στοά και κατ' επέκταση στην ζωή μας αν απομακρύναμε την Βίβλο από τον Βωμό ή τον Θεό από την ζωή μας. Η Βίβλος είναι για εμάς σύμβολο τής Αρετής, της Αλήθειας, της Δικαιοσύνης, της Πίστης μας στο Θείο και ο Πνευματικός μας δεσμός με τον Θεό. Όταν αυτά απομακρύνονται, χάνονται, αταξία, σύγχυση, χάος είναι τα αποτελέσματα. Άτομα βασίλεια και αυτοκρατορίες που αγνόησαν τον Θεό, παραμέλησαν τους νόμους Του, αρνήθηκαν τις εντολές Του και ζήσανε έκλυτα μέσα στην αμαρτία, την βία και την ανομία, καταστράφηκαν. Χαμένος είναι ο αγώνας, μάταιη η προσπάθεια να χτίσουμε, να συμπληρώσουμε τον πνευματικό μας Ναό αν δεν υπάρχει η παρουσία του Θεού στα έργα μας, στην ζωή μας. Η πίστη στον Θεό, ο Πνευματικός δεσμός μας μαζί του, ο αρραβώνας μας με την Αρετή και την Αλήθεια είναι ο πραγματικός Κλειδόλιθος που συμπληρώνει την Αψίδα τού δικού μας Ναού. Και αυτό είναι το κύριο δίδαγμα τού Βαθμού. 

 

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΟΥ ΕΞΟΧΩΤΑΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ

Ανάμεσα στο μεγάλο κυκεώνα των Βαθμών του 18ου αιώνα υπήρχε κι ένας Βαθμός στην Σκωτία που έφερε το όνομα τού " Εξοχωτάτου Διδασκάλου ". Εκτός από το όνομα - τίτλο τού Βαθμού δεν γνωρίζουμε αν συνοδεύονταν και από κάποιο αξιόλογο μυητικό κείμενο. Τουλάχιστον οι περισσότεροι Αμερικανοί ιστορικοί δέχονται πως ο Αμερικανός Thomas Smith Webb κατασκεύασε το Τυπικό του Βαθμού τού Εξοχωτάτου Διδασκάλου που είναι σήμερα σε χρήση στις Ηνωμένες Πολιτείες.        

Η παλαιότερη αναφορά της απονομής τού Βαθμού στις U.S.A. είναι αυτή του MIDDLETOWN CONNECTICUT τού 1783. Η δεύτερη είναι στο Περιστύλιο του Newburgport τής Μασσαχουσέττης τον Ιανουάριο του 1797, με πιθανότητα σ' αυτή τη Στοά να απονέμονταν και νωρίτερα από το 1783. Αυτός είναι ο μόνος Τεκτονικός Βαθμός που έχει να κάνει με την συμπλήρωση και τα θυρανοίξια τού Ναού και ο Τέκτων συναντά μπροστά του πολύτιμα διδάγματα για την μελλοντική του ανάπτυξη.

 

Περίληψη

 

Ο βαθμός αναφέρεται σε δύο σημαντικά γεγονότα. Στην συμπλήρωση και αφιέρωση τού Ναού. Υστερα από τόσες πολυετείς προσπάθειες και θυσίες υλικές και πνευματικές, ο μεγάλος, ο σοφός Σολομώντας βλέπει τους κόπους του ν' αμείβονται. Ο Ναός τελειώνει και ο ίδιος ο βασιλεύς τοποθετεί τον κλειδόλιθο που συμπληρώνει το περίλαμπρο έργο. Και αφού διακοσμείται ο Ναός μ' όλα τ' αργυρά και χρυσά του σκεύη και αφού τοποθετηθούν οι Ιεροί Θησαυροί με δεύτερη μεγάλη τελετή γίνονται τα θυρανοίξια και η αφιέρωση του Ναού στο Θεό προς τιμήν του οποίου και κτίστηκε ( Και ακούγεται εκείνο το επιβλητικό "Αρατε πύλας και επάρθητε και εισελεύσεται ο βασιλεύς τής Δόξης ". "Και τις εστίν ούτος ο Βασιλεύς της δόξης;" -" Κύριος τών Δυνάμεων, ούτος έστιν ο Βασιλεύς της Δόξης "). Και κατέρχεται η ιερή φλόγα να φωτίσει την Κιβωτό τής Διαθήκης. Ο Ναός γίνεται θαυμαστός και υπέροχος. Δίκαιη η υπερηφάνεια τού δημιουργού του.

 

Σχολιασμός

 

Όλοι είμαι βέβαιος έχετε αρκετά ασκηθεί στην αποκρυπτογράφηση τών τεκτονικών αλληγοριών που μόλις ή και καθόλου χρειάζονται δικές μου εξηγήσεις και ερμηνείες για το τι πραγματικά μιλούμε. Όπως και σε προηγούμενες περιπτώσεις εξηγήσαμε πως δεν μιλάμε βέβαια για κανένα Ναό του Σολομώντα. Πρόκειται καθαρά για τον δικό μας εσώτερο Ναό. Αυτόν που από τα ερείπια τον καθαρίσαμε κι από παλιά και νέα υλικά με κόπο και προσπάθεια πολλών ετών χτίζουμε μέσα μας. Χτίζουμε με την βοήθεια τής Στάθμης, του Γνώμονα και του Κανόνα, με σύστημα Δικαιοσύνης, Λογικής και Αρετής. Αυτό το Ναό κοσμούμε. Όχι με σκεύη χρυσά κι αργυρά αλλά με Ελπίδα, Πίστη και Αγάπη. Την κάθοδο την σημαδιακή τής Ιερής Φλόγας προσέξτε. Πώς φωτίζει την Κιβωτό τής Διαθήκης. Μ' αυτόν τον συμβολισμό τονίζεται πόσο απαραίτητος και αναγκαίος είναι ο ισχυρός δεσμός που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στον Ανθρωπο και τον Θεό - τον εαυτό μας με τον Δημιουργό. Αν χαθεί αυτός ο δεσμός, χάνεται η πυξίδα μας, ο πολικός μας αστέρας στην ζωή, η Τάξη, ο λόγος, κάθε ελπίδα. Ο άνθρωπος δεν είναι πια παρά ένα φτερό στον άνεμο και τα συμβαίνοντα σ' αυτόν, ένα παιχνίδι πιθανοτήτων. Η Κιβωτός τής Διαθήκης συμβολίζει βέβαια την Συνθήκη που ο Μωυσής με τον Θεό συνήψε. Εμείς να υπακούμε τους Νόμους Του και να τιμούμε το ένδοξο 'Ονομα Του. Και Εκείνος να μας χαρίζει την προστασία και Έλεος Του. Έτσι, θά έλεγε κανείς, το φως της ιερής φλόγας είναι όπως το φως τής Θείας Χάριτος. Σαν επιφοίτηση τού Αγίου Πνεύματος που σε πολλές καθαρές καρδιές χαρίζει την δωρεά τής Πίστης, την δύναμη τής Ελπίδας και την μεγαλοσύνη και γλύκα τής Αγάπης. Όταν έχουμε αυτό το φως, την λάμψη τού Θεού μέσα μας, ο εσωτερικός μας Ναός γίνεται όντως, λαμπρός, θαυμαστός και υπέροχος. Χωρίς κομπασμό, άξια κι εμείς μαζί με τον Ιουστινιανό, θα μπορούσαμε να ανακράξουμε, " Νενίκηκά σε Σολομών ! ". Μακάριοι όσοι από εμάς μπορέσουν να τελειοποιήσουν έτσι το χαρακτήρα τους και να καταστήσουν την ψυχή τους άξιο ενδιαίτημα, να ζήσει πάλι ο Θεός μέσα μας, ο Μ.·.Α.·.Τ.·.Σ.·. που με τις ανομίες μας είχαμε από την ζωή μας αποδιώξει. Τότε θα μπορούν κι αυτοί, στα θυρανοίξια του δικού τους Ναού να φωνάξουν "Αρατε πύλας και επάρθητε και εισελεύσεται ο Βασιλεύς της Δόξης". Και όταν ο Βασιλεύς της Δόξης, ο Κύριος των Δυνάμεων, επανέλθει στη ζωή μας θα έχουμε βρει αυτό που χάσαμε. Την ψυχή μας. Αυτή η Εύρεσις θα είναι ο αληθινός Κλειδόλιθος, ο Λόγος που χάθηκε κι αναζητούσαμε. Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΑΨΙΔΑΣ ( Η Ιερά Βασιλική Αψίς ). Η Βασιλική Αψίς θεωρείται το επιστέγασμα των Συμβολικών Βαθμών. Επομένως, χωρίς τους Συμβολικούς Βαθμούς η Υπέρτατη Τάξις τής Ιερής Βασιλικής Αψίδας δεν θα είχε βάση. Έτσι, η ανάπτυξη τού Βαθμού τής Ιερής Βασιλικής Αψίδος ήταν, αναγκαστικά, συνδεδεμένη με τους Συμβ.·. βαθμούς. Μια σειρά από θεωρίες, είχαν προταθεί τα τελευταία διακόσια χρόνια που πιθανολογούν τις ρίζες αυτού τού βαθμού. Ολες αυτές οι θεωρίες έχουν εξεταστεί με μεγάλη προσοχή από Τέκτονες ιστορικούς και οι περισσότερες έχουν απορριφθεί. Η ιδέα πως ο Μύθος τής Βασιλικής Αψίδας ήταν κάποτε μέρος τού Χιραμικού Μύθου, όπως σε προηγούμενο κεφάλαιο εξηγήσαμε, έχει απορριφθεί όχι μόνον γιατί την πρόταση απορρίπτει διαρρήδην η Μεγ.·. Στ.·. τής Αγγλίας αλλά και γιατί ιστορικά δεν στέκει. Η πρώτη αναφορά για την ύπαρξη αυτού τού Βαθμού έχει γίνει στην Αγγλία στην δεκαετία τού 1730 πολύ πριν από την ίδρυση της Μεγ.·. Στοάς των "Αρχαίων". Και ενώ υπάρχει η αναφορά σε κείμενα τεκτονικά, δεν έχει βρεθεί τέτοια αναφορά σε Πρακτικά Στοάς. Μερικά μάλιστα από τα κείμενα της εποχής εκείνης διευκρινίζουν πως αρχικά τουλάχιστον η Μεγ.·. Στ.·. τών Συγχρόνων δεν δεχόταν με κανένα τρόπο την Βασιλική Αψίδα ή τους προσομοιάζοντες προς αυτήν βαθμούς, σαν μέρος του συμβολικού ή άλλου τεκτονισμού. Το ίδιο και οι Μεγάλες Στοές της Ιρλανδίας και Σκωτίας, τουλάχιστον κατά το πρώτο ήμισυ του 18ου αιώνα. Αντίθετα, η Μεγ.·. Στοά τών "Αρχαίων" που ιδρύθηκε το 1751 ( ή 52 ) δέχτηκε εξ αρχής την Βασιλική Αψίδα σαν το συμπλήρωμα τού Χιραμικού Μύθου και επέτρεψε την απονομή τού Βαθμού στις Συμβολικές της Στοές. Η Βασιλική Αψίδα, όπως σήμερα αποδίδεται, είναι το αποτέλεσμα ενός αριθμού βαθμών, μύθων και παραδόσεων που υπήρχαν τότε, κάτω από το ίδιο ή παρόμοιο όνομα προς τα μέσα του 18ου αιώνα στην Μεγάλη Βρετανία. Οι μύθοι και οι παραδόσεις αυτές, που καθώς είδαμε η πηγή τουλάχιστον μιας εξ αυτών ήτανε στο Βυζάντιο, αναφέρονταν σε κάποια "κρύπτη", που μπορεί να ήταν επιφανειακή ή και υπόγεια. Η ύπαρξη της κρύπτης, ανάλογα από μύθο σε μύθο, μπορεί να διέφερε χρονολογικά αρκετούς αιώνες. Σταθερή ομοιότης ως προς την "κρύπτη" του μύθου ήταν πάντα, πώς είχε κατασκευασθεί για να διατηρήσει πολύτιμα μυστικά για τις μέλλουσες γενιές. Ο βαθμός τής Βασιλ.·. Αψίδας ασχολείται με την ανακάλυψη της κρύπτης και την ωφέλεια του μυουμένου από τα πρόσθετα Τεκτονικά στοιχεία που έφερε στο φως η ανακάλυψη της. Για τις εσωτερικές έννοιες του Βαθμού και τους συμβολισμούς της θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε αργότερα. Ενώ γνωρίζουμε πως και νωρίτερα Στοές απένειμαν το βαθμό, μόλις το 1753 έχουμε την πρώτη μνεία απονομής του, από πρακτικά της Στοάς του Fredericksburg, Βιρτζίνια ( η Στοά που εμύησε και τον Ουάσιγκτων Τέκτονα ). Ανάλογη αναφορά απονομής του βαθμού της Β.·.Α.·. εκτός των Στοών των " Αρχαίων ", στην Αγγλία, έχουμε από Στοά τού Bristol το 1758. Και μόνον αυτή δείχνει πως ενώ επίσημα, η Μεγάλη Στοά τής Αγγλίας ( Συγχρόνων ) αποκήρυττε επίσημα κάθε σχέση με την Βασιλ.·. Αψίδα, Στοές υπό την αιγίδα της εργάζονταν και απένειμαν, παράνομα έστω, σε μέλη τους τον Βαθμό.